Incassobureau’s innen sinds een maand geen cent meer bij wanbetalers van KPN, T-Mobile en Vodafone. Aanleiding is de uitspraak van de Hoge Raad dat het ‘gratis mobieltje’ eigenlijk een lening is. Bij klanten van alle grote telecombedrijven liggen incasso’s stil. ,,De Hoge Raad heeft een uitspraak gedaan die mogelijk gevolgen heeft voor uw dossier,” schrijft incassobureau Intrum Justitia namens T-Mobile aan wanbetalers. ,,Wij zijn de uitspraak van de Hoge Raad aan het bestuderen en zullen uw dossier aanhouden. De met u afgesproken betalingsregeling zal eveneens worden aangehouden. U hoeft dus voorlopig geen termijnbedrag aan Intrum Justitia over te maken.” Ook bij KPN hoeven klanten met schulden voorlopig niets te vrezen van incassobureau Lindorff, bevestigt de provider aan deze krant. Vodafone wil niet reageren, maar bronnen vertellen dat ook daar incasso’s op een halt staan. Om hoeveel gestaakte vorderingen het exact gaat willen de providers en hun incassobureaus niet zeggen. Het stopzetten werd als eerste opgemerkt door ConsumentenClaim. Deze stichting bereidt namens 5000 Nederlanders een miljoenenclaim voor tegen zeven mobiele providers, met KPN, T-Mobile en Vodafone als voornaamste. Aanleiding is dezelfde als waarom incasso’s stilliggen: in februari bevestigde de Hoge Raad zijn geruchtmakende uitspraak uit 2014 dat een abonnement met ‘gratis’ telefoon in feite een lening vormt.
Massa-claim
De hoogste rechter stelt bovendien dat deze abonnementen daarmee vernietigbaar – ongeldig – zijn. Consumenten kunnen compensatie eisen, mits ze hun oude mobiel inleveren. Doen ze dat niet kan dat nog steeds, maar heeft dat gevolgen voor de compensatie. Volgens ConsumentenClaim openen de uitspraken de weg naar een massaclaim. Zeker nu minister Dijsselbloem (Financiën) vorige maand besloot dat KPN, T-Mobile, Vodafone cs geen uitzondering op de wet krijgen. Nu all-in-abonnementen leningen zijn, vallen ze onder strenge regels van de Wet op het Financieel Toezicht (Wft). Uit consumentenbescherming hadden providers de toestelprijs apart moeten vermelden. Ze dienden verder vooraf een inkomenscheck te doen om te zien of een klant zijn iPhone of dure Galaxy wel kon betalen. ,,Bottom line is dat consumenten jarenlang in een duur abonnement gelokt zonder dat zij de gevolgen konden overzien,” stelt Stef Smit van ConsumentenClaim, die de messen slijpt. De stichting schat dat providers sinds de eeuwwisseling 10 tot 20 miljoen abonnementen hebben verkocht mét toestel. ,,Per klant gaat het al snel om een mobieltje van 400 tot 500 euro. Zeker nadat in 2008 smartphones doorbraken.”
Afzetabbo
Hoe hoog de claim wordt kan ConsumentenClaim niet zeggen. ,,Theoretisch kan die in de honderden miljoenen euro’s lopen. Maar dan moeten honderdduizenden Nederlanders meedoen,” zegt Smit. ConsumentenClaim is inmiddels een kleine tien proefzaken gestart, ook worden collectieve zaken voorbereid. De stichting hoopt echter op een schikking en zegt in gesprek met providers te zijn. Naast ConsumentenClaim bereidt ook stichting ConTel overigens een claim voor. Bij hun meldpunt ‘Afzetabbo’ hebben zich al bijna 3300 mensen zich gemeld. Hoewel providers incasso’s hebben gestaakt en hun knopen tellen, kunnen uit het oordeel van de Hoge Raad geen algemene conclusies worden getrokken, stelt Vodafone. ,,Van geval tot geval moet worden bekeken of het arrest iets betekent voor klanten van andere providers, zoals Vodafone.”
Klantenservice
KPN, T-Mobile en Vodafone roepen klanten met vragen op zich te melden. ,,Klanten die op basis van de uitspraak van de Hoge Raad menen aanspraken te kunnen maken, kunnen contact opnemen met de klantenservice”, zegt KPN-woordvoerster Victorina de Boer. De telecomaanbieders bevestigen noch ontkennen te praten met ConsumentenClaim. ,,We zijn voortdurend in gesprek met allerhande stakeholders,” laat Vodafone weten.